این مقاله ادامه مقاله پرسپکتیو زمانی از منابع تخصصی کوچینگ است و به بررسی دو محور زمانی زمان حال لذتگرا و حال جبری می‌پردازد.

حال جبری: The present fatalistic
تجربه کردن زیاد احساساتی مثل ناامیدی، درماندگی و باور به اینکه غالب زندگی، تحت کنترل و قدرت ما نیست و توسط عوامل و نیروهای بیرونی مثل شانس، دیگران (مدیر، همسر، فامیل و ...)، قضا و قدر، کیهان، سیاست های بیرونی و غیره تعیین می شود، نشانگر این است که دیدگاه فرد برای زمان حال، بیشتر روی حال جبری متمرکز است. زمانی که بیشتر تمرکز فرد در این محور زمانی (حال جبری) قرار گیرد بهزیستی یا well-being او دچار مشکل میشود و فرد علاوه بر احساساتی مثل نا امیدی، درماندگی، زندگی منفعلی را نیز پیش میگیرد که آینده ی او را نیز تحت تاثیر منفی قرار می دهد. مثال این رفتارهای منفعل ممکن است مواردی مثل استفاده ی زیاد از موبایل و سوشال مدیا، دیدن فیلم و سریال، و غیره باشد. فیلم و تلویزیون دیدن افراطی با مواردی مانند ملالت، کمبود تمرکز، وضوح فکری و غرق شدگی flow، کاهش ارتباطات عمیق اجتماعی، کاهش کیفیت خواب، افزایش مصرف گرایی، چاقی و افزایش میزان مقایسه های اجتماعی فرد می‌شود (Desmurget 2012). برای کمک به این مسئله، کوچینگ می‌تواند با پرسشگری و ابزارهای خود به کاوش رفتارهای منفعل بیش از حد مراجع کمک کند (توجه کنید که تعادل توسط مراجع تصدیق میشود و کوچ فقط پرسشگری، کاوشگری و بازتاب می دهد تا مراجع بهتر به روند رفتارهای خود نگاه کند و به رفتارهای منفعل بیش از حد خود آگاه شود. کوچ در مقام تشخیص نیست، بلکه به بیداری آگاهی کمک میکند) که بعدا به بررسی آن ها با کو چنیگ می پردازیم چون اولین قدم در این مسیر، بررسی چرایی این کار (نگرش مراجع به زمان است).

نگرش مراجع به قدرت خود در زندگیش
کمک به گسترش ظرف انتخاب های آگاهانه و فعال در زندگی روزانه در مسیر پرسشگری کوچینگ بسیار موثرتر از آموزش رفتارهای موثر است. همراهی فرد برای شناسایی و تقویت این نگرش که انسان‌ها قدرت انتخاب دارند و زندگی آنها تحت تاثیر انتخاب‌های آنهاست و همچنین این امر بسیار مهم که انتخاب نکردن و تصمیم نگرفتن خود نوعی انتخاب کردن است که در آن فرد دارد انتخاب می‌کند که به دیگران و یا اتفاقات بیرونی به جای او و برای زندگی او تصمیم بگیرند.
بسیار مهم است که نوع گفت و گوی ذهنی یا سلف تاک مراجع در این موقعیت را شناسایی کنید و به چالش بکشید. جملاتی مانند من هیچ انتخابی ندارم، من نمی‌توانم، من نمی‌دانم که چه کاری از دست من برمی‌آید (سوال، تا چه زمانی نمیدانی؟ احتمالاً در این موقعیت کمک کننده است)، هیچ کاری از دست من بر نمیاد، همه چیز دیگه خراب شده است، دیگران نمی‌ذارن/ مدیرم نمیذاره/ همسرم نمیذاره/ بچه هام نمیذارن(سوال چی تحت کنترل تو هست؟ می تواند در این موقعیت کمک کننده باشد).

مسئولیت پذیری نسبت به زمان خود به معنای اتخاذ نگرش و رویکرد فعال یا همان PROACTIVE (7 عادت مردمان موثر نوشته ی استیفن کاوی) نسبت به واکنشی  Reactiveاست که علاوه بر خلق شدن نتایج موثر در زندگی، منجر به مدیریت استرس زیاد نیز می‌شود چون فرد کنترل بیشتری را بر زندگیش احساس می‌کند.

 یک نقل قول از McFadden and Atchly:
هنگامی از اسارت زمان آزاد می‌شوید که درک کنید که زمان در درون شماست نه شما در درون زمان.
You become free of time when you realise that time is in you, not you in time.

سوالات زیر نمونه‌ای از سوالاتی است که می‌تواند به افزایش مسئولیت پذیری مراجع کوچینگ در موقعیت‌های مختلف کمک ‌کند.

در موقعیت هایی که حال جبری با کمبود معنا همراه باشد (در این موقعیت فرد ارزش خود را نمی‌بیند)، این سوالات می‌تواند کمک کننده باشد.

وضوح بیشتر
بعد از بیداری آگاهی به مسئولیت و قدرت بر زندگی، بررسی رفتارهای منفعل و جایزگینی آن ها می تواند دقیق تر انجام شود. برای این مثال از رفتار منفعل، پرسشگری درباره میزان عادت به فیلم دیدن، اثر کوتاه مدت و بلند مدت عادت فیلم دیدن بر زندگی،میزان رضایت بخش بودن این میزان فیلم دیدن برای افراد کمک کننده است. بر اساس مقاله ی (Csikszentmihaly1992) فیلم دیدن (در این روزها، سوشال مدیا نیز اضافه شده است) یکی از بزرگترین تلف کننده‌های وقت است در حالی که منجر به افزایش زیاد لذت نمی‌شود، پرسشگری کوچ درباره میزان رضایت لذت و اثر رفتاری مراجع کمک کند(توجه کنید که در این مسئله دچار سوگیری صفر و یک نشویم و همچنین موثر یا ناموثر بودن رفتار را به تشخیص مراجع واگذار کنیم هدف ما به عنوان کوچ پرسشگری کاوشگری و بازتاب برای شراکت فکری با مراجع است).

هنگامی که مراجع به انتخاب خود رفتار منفعل را شناسایی کرد و سپس به دنبال کاهش و تغییر این رفتار به رفتاری موثر و سازنده بود لازم است که به عنوان کوچ به هیجان و اقدامات جذاب اما غیر واقع‌گرایانه توجه کنید و با کمک پرسشگری از مراجع مسیر طراحی اقدام‌های موثر کوچک و واقع بینانه را بر اساس بستر زندگی کنونی مراجع تسهیل کنید. (سوالاتی مانند بر اساس بستر زندگی کنونی تو انجام این اقدامات چقدر واقع بینانه است؟ موانع احتمالی انجام نشدن این اقدامات چیست؟ در صورتی که در مسیر انجام سر خوردی چه کار هایی را انجام می‌دهی؟ 
همچنین سوالاتی برای شفاف‌تر شدن اقدامات مراجع به فرایند انجام شدن آن کمک می‌کند. مثلاً او در طول روز چه زمان‌هایی فیلم می‌بیند؟ آیا می‌خواهد زمان‌های فیلم دیدن خود را مانیتور کند تا به رفتارهای اتومات خود آگاه شود؟ یا می خواهد زمان فیلم دیدن را کم کند و به جای هر شب، یک شب در میان فیلم ببیند؟ چه رفتار جذابی را احتمال دارد جایگزین فیلم دیدن کند؟ معمولاً افراد در هنگام جایگزینی رفتار موثر با رفتار ناموثر، کارهای سختی را انتخاب می‌کنند، مثلاً تلویزیون آخر شب را حذف می‌کند و به جای آن کار انرژی بری مانند مطالعه زبان انگلیسی را بدون توجه به بستر و زمان آینده شان (یعنی انرژی ناکافی و خستگی) انتخاب می‌کند، که با شکست مواجه می شوند. بنابراین مراقب باشید که در زمان طراحی اقدام با سوالاتی مانند چقدر احتمال انجام این کار در زمان شب بر اساس بستر زندگی تو وجود دارد؟ چه موانع احتمالی در آن زمان وجود دارد؟ با این برنامه ریزی چه قدر با خود آینده ات در زمان شب همدلی داری؟ 
چه چیزهایی دیگری را می‌توانید جایگزین کنی؟ و غیره، به انتخاب خلاق و واقع بینانه و انجام پذیر مراجع کمک کنید. (واقع بینانه نیز توسط مراجع تعریف و تعیین میشود).

تد تاک پیشنهادی: تد تاک شکاف بین برنامه ریزی و اقدام

نکته: ممکن است مراجع به جای تلویزیون رفتار ناموثر دیگر مانند سوشال مدیا یا بازی و غیره را انتخاب کند بررسی چرایی انتخاب کار جایگزین و تاثیر آن بر زندگی مراجع به منظور خلق اقدام موثر انجام‌پذیر و واقع بینانه مهم است.

زمان حال لذت گراThe present hedonistic  
وقتی که غالب تمرکز زمانی فرد بر محور زمانی حال لذت گرا باشد او تماماً، در زمان حال زندگی می‌کند و لحظه دم را غنیمت می‌شمارد لذت‌های فوری را اولیت می دهد و کارهای سخت را به تعویق می‌اندازد، مرتباً به دنبال فعالیت‌های لذت بخش در زمان حال، تجربه کردن های جدید، حس های جدید و لذت جو pleasure seeker است.
 این محور زمانی تاثیر مثبتی بر بهزیستی well-being افراد دارد اما زمانی که تمرکز غالب زمانی فرد بر حال لذت گرا متمرکز باشد جنبه ی تاریک خود را نشان می‌دهد و منجر به کاهش توجه به پیامدهای زمان حال بر آینده، چالش در به تعویق انداختن لذت‌های فوری برای انجام کارهای لازم برای ساختن آینده‌ای بهتر می‌شود.

 کوچ لازم است در این مورد توجه بیشتری نشان دهد زیرا رفتارهای اعتیادی مانند مواد، سیگار و غیره در این موقعیت متداول است و لازم است که به متخصصین ارجاع داده شود. در مواقع دیگر کوچ می‌تواند از سوالاتی مانند زیر برای کمک به تغییر بهره بگیرد.

همچنین اگر فرد میزان حال لذت گرایی کمی دارد لازم است که آن را افزایش دهد (اینجا و اکنون بیشتری را تجربه کند، چون این محور زمانی در حالت متعادل برای بهزیستی و مدیریت زمان موثر اهمیت دارد). مقاله ی Frisch در سال 2005 نشان داد که افراد بزرگسال میزان زمان بسیار کمی را صرف بازی و تفریح در زندگی خود می‌کنند و به اشتباه فعالیت‌های فان را به بچه‌ها نسبت می‌دهند در حالی که فعالیت‌های تفریحی مانند بازی، برد گیم، رقص، آواز، دیدن افراد، حیوانات، کوهنوردی، مطالعه کتاب های جذاب و فعالیت های تفریحی برای بزرگسالان ضروری است چون منجر به شادمانی، کاهش نگرانی، افزایش خلاقیت، ریلکس کردن، یادگیری و غیره می‌شود. سوالات زیر در این موقعیت کمک کننده است. 

سخن پایانی:

این مقاله به زمان حال با دو نگرش حال جبری و حال لذت گرا و ایجاد تعادل دیدگاه زمانی در زمان حال پرداخت.

بنظر شما، چقدر دم رو غنیمت بشماریم؟ مهم ترین تاثیر عدم تعادل زمانی بر زندگی چیست؟

منبع:

مقاله کوچینگ و پرسپکتیو زمانی